Όσοι ασχολείστε με τον χώρο των κρυπτονομισμάτων θα έχετε ακούσει, τον τελευταίο καιρό, να επικρατεί μια συζήτηση γύρω από το νομοθετικό πλαίσιο που θα πρέπει να προσδιοριστεί για αυτά. Πράγματι, όσο η αγορά αυτή μεγαλώνει και η υιοθέτηση των κρυπτονομισμάτων αυξάνεται, τόσο περισσότερο οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο στρέφουν το βλέμμα τους στα αναγκαία κανονιστικά πλαίσια για τα κρυπτονομίσματα. Μάλιστα θεωρείται ότι πολλοί μεγαλοεπενδυτές αναμένουν τις νομοθετικές ρυθμίσεις, με σκοπό να επενδύσουν στα κρυπτονομίσματα.
Τι ισχύει όμως σήμερα; Υπάρχει κάποιο νομοθετικό πλαίσιο; Παρακάτω θα δούμε πώς αντιμετωπίζουν νομοθετικά τα κρυπτονομίσματα κάποιες μεγάλες χώρες του κόσμου. Πριν απ’ όλα να τονίσουμε ότι στην παρούσα φάση, όσες κυβερνήσεις αναφέρονται σε νομοθεσία κρυπτονομισμάτων, έχουν κατά νου κυρίως το Bitcoin, το Ethereum και τα stable coins.
Στις ΗΠΑ, παρά τον μεγάλο αριθμό επενδυτών κρυπτονομισμάτων και εταιρειών blockchain, η χώρα δεν έχει ακόμη αναπτύξει ένα σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο για τα κρυπτονομίσματα. Ακόμη δεν έχουν ξεκαθαρίσει εάν θα πρέπει να τα εντάξουν στη κατηγορία των securities ή των commodities. Για όσους δεν γνωρίζουν να πούμε ότι στις ΗΠΑ υπάρχουν δύο κυβερνητικοί φορείς, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) η οποία είναι υπεύθυνη για οτιδήποτε είναι “security”, δηλαδή μετοχή και η Επιτροπή Συναλλαγών Μελλοντικής Εκπλήρωσης Εμπορευμάτων (CFTC) η οποία είναι υπεύθυνη για τα “commodities”, δηλαδή τα εμπορεύματα. Να αναφέρουμε ότι οι επενδυτές των κρυπτονομισμάτων, ως επί το πλείστον, τα θεωρούν εμπορεύματα και όχι μετοχές.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ λοιπόν (SEC) βλέπει το Bitcoin ως μετοχή, ενώ η Επιτροπή Συναλλαγών Μελλοντικής Εκπλήρωσης Εμπορευμάτων (CFTC) το αντιμετωπίζει ως εμπόρευμα. Το δε Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ το αποκαλεί νόμισμα (σαν να είναι fiat νόμισμα). Αναμένεται να ξεκαθαριστεί σύντομα το τοπίο σχετικά με το πού θα ενταχθεί το Bitcoin, δεδομένου ότι από αυτή την απόφαση εξαρτάται και η έκδοση spot ETFs (διαπραγματευόμενα αμοιβαία κεφάλαια) για το Bitcoin. Στις 8 Σεπτεμβρίου 2022 ο Garv Gensler, πρόεδρος της SEC, υποστήριξε ότι το Bitcoin πρέπει να περάσει στον έλεγχο της CFTC, άρα να μην θεωρείται μετοχή, αλλά εμπόρευμα.
Πάρα ταύτα, οι ανταλλαγές κρυπτονομισμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο εφαρμογής του νόμου περί τραπεζικού απορρήτου (BSA) και οι συναλλαγές πρέπει να εγγράφονται στο Δίκτυο Επιβολής Οικονομικών Εγκλημάτων (FinCEN). Οφείλουν επίσης να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Εν τω μεταξύ, η Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων (IRS) ταξινομεί τα κρυπτονομίσματα ως περιουσιακά στοιχεία, για φορολογικούς σκοπούς που έχουν να κάνουν με το εισόδημα. Μεγάλο ρόλο στο τι θα αποφασιστεί τελικώς, θα παίξει η έκβαση της δικαστικής διαμάχης μεταξύ της Ripple Labs Inc. (που έχει το κρυπτονόμισμα XRP) και της SEC, σχετικά με την παραβίαση των «διατάξεων εγγραφής της ομοσπονδιακής νομοθεσίας περί χρεογράφων», η οποία κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2020.
Στον Καναδά οι ρυθμιστικές αρχές κρατούν γενικά μια ενεργή στάση απέναντι στα κρυπτονομίσματα. Ήταν η πρώτη χώρα που ενέκρινε ETF (διαπραγματευόμενο αμοιβαίο κεφάλαιο) για το Bitcoin, με το πρώτο να βγαίνει στις 18 Φεβρουαρίου 2021 και το δεύτερο στις 19 Φεβρουαρίου 2021, και τα δύο στο Χρηματιστήριο του Τορόντο. Επιπλέον, η καναδική αρχή για τα securities (Canadian Securities Administrators – CSA) και ο οργανισμός επενδύσεων στην καναδική βιομηχανία (Investment Industry Regulatory Organisation of Canada – IIROC) διευκρίνισαν ότι τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων που λειτουργούν στον Καναδά, θα πρέπει να εγγραφούν στις ρυθμιστικές αρχές της χώρας. Ο Καναδάς ταξινομεί τις εταιρείες επενδύσεων κρυπτονομισμάτων ως επιχειρήσεις παροχής χρήματος και απαιτεί να εγγραφούν στο Κέντρο Ανάλυσης Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών και Αναφορών του Καναδά (FINTRAC). Από φορολογικής άποψης, ο Καναδάς αντιμετωπίζει τα κρυπτονομίσματα παρόμοια με άλλα εμπορεύματα.
Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί τα κρυπτονομίσματα ως ιδιοκτησία αλλά όχι νόμιμο χρήμα. Επιπροσθέτως, τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων πρέπει να εγγραφούν στην Αρχή Χρηματοοικονομικής Συμπεριφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου (FCA) και απαγορεύεται να προσφέρουν συναλλαγές παραγώγων (derivatives) κρυπτονομισμάτων.
Τέλος, ο ρυθμιστικός φορέας έχει εισαγάγει απαιτήσεις ειδικές για κρυπτονομίσματα σχετικά με το Know Your Customer (KYC: η διαδικασία κατά την οποία ζητείται επιβεβαίωση της ταυτότητας του επενδυτή). Όσον αφορά στη φορολογία, ο γενικός κανόνας είναι ότι φορολογούνται τα κέρδη επί του κεφαλαίου του εκάστοτε επενδυτή, όμως υπάρχουν και άλλες προϋποθέσεις στις δραστηριότητες που βασίζονται στα κρυπτονομίσματα (από ποιον γίνονται οι συναλλαγές, ποιοι συμμετέχουν κλπ).
Η Ιαπωνία ακολουθεί μια προοδευτική προσέγγιση στους κανονισμούς για τα κρυπτονομίσματα, αναγνωρίζοντάς τα ως νόμιμη ιδιοκτησία σύμφωνα με τον νόμο για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSA). Εν τω μεταξύ, τα ανταλλακτήρια κρυπτογράφησης στη χώρα πρέπει να εγγραφούν στον Οργανισμό Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών (FSA) και να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις KYC. Η Ιαπωνία αντιμετωπίζει τα κέρδη συναλλαγών που παράγονται από κρυπτονομίσματα ως «διάφορα έσοδα» και φορολογεί αναλόγως τους επενδυτές.
Λαμβάνει μια σχετικά καλή στάση απέναντι στη ρύθμιση των κρυπτονομισμάτων. Η Αυστραλία ταξινομεί τα κρυπτονομίσματα ως νόμιμη ιδιοκτησία, κάτι που στη συνέχεια τα καθιστά να υπόκεινται σε φόρο κεφαλαιουχικών κερδών. Τα ανταλλακτήρια είναι ελεύθερα να λειτουργούν στη χώρα, υπό την προϋπόθεση ότι εγγράφονται στο Αυστραλιανό Κέντρο Αναφορών και Ανάλυσης Συναλλαγών (AUSTRAC) και πληρούν συγκεκριμένες υποχρεώσεις KYC. Το 2019, η Αυστραλιανή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και Επενδύσεων (ASIC) εισήγαγε ρυθμιστικές απαιτήσεις για τα κρυπτονομίσματα που είναι σε φάση presale (ICOs).
Ομοίως με το Ηνωμένο Βασίλειο, ταξινομεί τα κρυπτονομίσματα ως ιδιοκτησία αλλά όχι ως νόμιμο χρήμα. Η Νομισματική Αρχή της Σιγκαπούρης (MAS) αδειοδοτεί και ρυθμίζει τις συναλλαγές, όπως περιγράφεται στον νόμο για τις υπηρεσίες πληρωμών (PSA). Η Σιγκαπούρη, εν μέρει, αποκτά τη φήμη του ασφαλέστερου καταφύγιου κρυπτονομισμάτων, επειδή τα κέρδη επί του κεφαλαίου δεν φορολογούνται. Ωστόσο, η χώρα φορολογεί τις εταιρείες που πραγματοποιούν τακτικές συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα, αντιμετωπίζοντας τα κέρδη ως εισόδημα.
Η χώρα αρχικά δε θεωρούσε τα κρυπτονομίσματα νόμιμο χρήμα ή χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Ωστόσο, τον Μάιο του 2021, η Υπηρεσία Χρηματοοικονομικής Εποπτείας της Νότιας Κορέας (FSS) ανέλαβε να επιβλέπει τους κανονισμούς ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων, με τα ανταλλακτήρια να υπόκεινται σε αυστηρές υποχρεώσεις καθώς και KYC. Λίγους μήνες αργότερα, το κοινοβούλιο ενέκρινε έναν νέο φόρο στα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Τα κέρδη που προέρχονται από κρυπτονομίσματα και είναι πάνω από 2,5 εκατομμύρια γουόν (περίπου $1.800) θα φορολογηθούν με 20%. Οποιαδήποτε κέρδη κάτω από αυτό το όριο είναι αφορολόγητα.
Η Κίνα δεν ταξινομεί τα κρυπτονομίσματα ως νόμιμο χρήμα. Ωστόσο, τα κατατάσσει ως περιουσιακά στοιχεία μόνο για σκοπούς κληρονομικούς. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC) απαγορεύει τα ανταλλακτήρια να λειτουργούν στη χώρα, δηλώνοντας ότι διευκολύνουν τη χρηματοδότηση χωρίς σχετικές εγκρίσεις. Η Binance, ξεκίνησε αρχικά στην Κίνα, αλλά αναγκάστηκε να μεταφέρει την έδρα της μετά από τις ρυθμίσεις που έκανε η χώρα. Επιπλέον, η Κίνα απαγόρευσε την εξόρυξη Bitcoin τον Μάιο του 2021, αναγκάζοντας πολλούς miners να διακόψουν εντελώς τις εργασίες εξόρυξης ή να μετεγκατασταθούν σε άλλες χώρες με ευνοϊκότερο ρυθμιστικό περιβάλλον.
Η χώρα τονίζει ότι τα κρυπτονομίσματα δεν είναι νόμιμο χρήμα. Παρόλα αυτά, το Κεντρικό Συμβούλιο Άμεσης Φορολογίας της χώρας διευκρινίζει ότι οι επενδυτές πρέπει να πληρώνουν φόρους για τα κέρδη από συναλλαγές κρυπτονομισμάτων. Το 2018, η Reserve Bank of India (RBI) απαγόρευσε στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να πραγματοποιούν συναλλαγές με κρυπτονομίσματα. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε αυτήν την απόφαση τον Μάρτιο του 2020. Σε γενικές γραμμές οι κανονισμοί για τα κρύπτο παραμένουν αβέβαιοι στη χώρα. Για παράδειγμα, η Ινδία πρότεινε έναν νόμο στις αρχές του 2021 που θα καθιστούσε παράνομη την έκδοση, κατοχή, εξόρυξη και εμπορία κρυπτονομισμάτων εκτός των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων που υποστηρίζονται από το κράτος (χωρίς ουσιαστικά να διευκρινίζει κάτι περισσότερο).
Αφήσαμε για το τέλος την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία εντάσσεται και η χώρα μας. Τα κρυπτονομίσματα είναι νόμιμα στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και η διακυβέρνηση συναλλάγματος εξαρτάται από τα μεμονωμένα κράτη μέλη. Εν τω μεταξύ, η φορολογία ποικίλλει επίσης ανά χώρα εντός της ΕΕ, κυμαινόμενη από 0% έως 50%. Τα τελευταία χρόνια, η πέμπτη και η έκτη οδηγία της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (5AMLD και 6AMLD) έχουν θέσει σε ισχύ, αυστηρές υποχρεώσεις KYC και απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων από τα ανταλλακτήρια. Τον Σεπτέμβριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν κανονισμό για τις αγορές κρυπτονομισμάτων, στο πλαίσιο της προστασία των καταναλωτών. Με αυτόν καθιερώνει σαφή συμπεριφορά για τον κλάδο και εισάγει νέες απαιτήσεις αδειοδότησης για τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με αυτόν.
Τέλος, όσον αφορά στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη κάποιο νομοθετικό πλαίσιο γύρω από τα κρυπτονομίσματα. Φορολογικά, οι Έλληνες είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν τα κέρδη επί του κεφαλαίου της επένδυσής τους, τα οποία και υπάγονται σε φορολογικό καθεστώς με συντελεστή 15%.
Καθώς οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό συνεχίζονται στην Ουάσιγκτον, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει…
Η Decentraland, ο καθηλωτικός εικονικός κόσμος που είναι βασισμένος στην τεχνολογία blockchain, ετοιμάζεται να φιλοξενήσει…
Ρωσία «ψηφιακό ρούβλι» Η ρωσική κεντρική τράπεζα πρόκειται να ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για το…
